De waterwetgeving is sinds 2016 een regionale materie en dus bij ons Vlaamse materie. We hanteren oude Europese richtlijnen dd 2002 als wetgeving (8 pagina’s). Volgens deze richtlijnen wordt geverifieerd op slechts 65 parameters. Een aantal van de hierboven vermelde stoffen hebben dus een maximum toegelaten waarde gekregen, maar niet allemaal. Vele stoffen worden niet gemonitord.  Als voorbeeld, de landbouw mag officieel 2000 verschillende insecticiden, pesticiden, herbiciden en groeiversnellers gebruiken in België. Dit zijn vaak hormoon verstorende stoffen.  Voor slechts een beperkte selectie van deze stoffen is er een bovengrens aangegeven.

Europa heeft sinds 28 maart 2019 een nieuwe waterwetgeving (143 pagina’s). Deze is o.a. uitgebreider in normering van staalname en frequentie van staalname. Helaas bieden deze recentere richtlijnen ook geen sluitende bescherming tegen het steeds groeiende arsenaal aan milieuverontreinigende en kankerverwekkende stoffen. Denk hier ook aan de PFAS groep met ruim 6000 verschillende stoffen, waarop meestal bemonsterd wordt vanuit een groep van 20 vaak voorkomende PFAS stoffen .

Vlaanderen past deze nieuwe wetgeving tot op heden slechts gedeeltelijk toe.

Toch blijven de Vlaamse regering en VMM continu metingen uitvoeren en regelgeving up to date brengen. Zo werden vanaf 2018 reeds 36 nieuwe stoffen, stoffen groepen en metabolieten die gezondheidsbedreigend zijn toegevoegd met hun “VOORZORGS WAARDE VOOR EEN NIET-GENORMEERDE STOF IN DRINKWATER”. Of dit alles voldoende is mag u zelf beoordelen. We verwijzen dan ook naar het volledige verslag op https://www.vmm.be/water/drinkwater/kwaliteit

Biconvex bevestigt dat er nieuwe en belangrijke inspanningen gebeuren, toch menen we dat deze inspanningen niet volstaan (meting op slechts 103 parameters). Daarom adviseren we een kwalitatieve zuivering van leidingwater voor consumptie. Bij de hieronder opgenomen conclusies leest u onze bemerkingen die ons advies ondersteunen.

Uitgave 31-01-2022 – Dit rapport geeft een overzicht van de aanwezigheid van perfluorverbindingen in het drinkwater in Vlaanderen op basis van een meetcampagne in 2021.

De voornaamste conclusies:

• We treffen PFAS verspreid aan in het drinkwater in Vlaanderen. Het Vlaamse drinkwater voldoet aan de Europese norm voor de 20 meest relevante individuele PFAS (PFAS-20).
• De Europese drinkwaternorm van 100 ng/l wordt bij geen enkele analyse overschreden. In alle leveringsgebieden ligt de maximale concentratie onder de helft van deze norm. 
• De top vijf PFAS teruggevonden in drinkwater zijn PFPeA (51,9%), PFHxA (48,3%), PFBS (47,8%), PFOA (43,7%) en PFHpA (32,9%).
• De gemiddelde concentratie voor alle individuele PFAS is lager dan 2 ng/l. 

Het is aangewezen dat de waterbedrijven de meet inspanningen gericht verderzetten en de opties in kaart brengen om de concentraties te doen dalen of minstens niet te laten oplopen. 

• Biconvex vindt de hierboven vermelde info vreemd omdat de EFSA een gezondheidskundige toetsingswaarde stelt betreffende PFAS-20 van maximaal 4,4 ng per liter in drinkwater. zie ook het artikel op deze site: Vlaanderen is te vervuild om nog strikte gezondheidsnormen toe te passen.
• Verder liggen de concentraties van de individuele PFAF onder de 2 ng/l maar dit zegt niets over de sommatie van alle verschillende aangetroffen PFAS stoffen in een waterstaal. De kans is zeer reëel dat dan de 4,4 ng/l weer overschreden wordt.
• Andere bronnen melden nog het streven tegen uiterlijk 12/01/2026 naar maximaal 5 µg/l = 5000 ng/l voor het totaal aan PFAS stoffen in drinkwater.  
• Het meest hoopgevende punt betreft het streven naar 4 ng/l bij metingen aan het consumptiemunt: op 4 specifieke PFAS stoffen, uiterlijk tegen 15 juli 2027.

Uitgave 14-06-2022 – Dit rapport geeft een overzicht over de aanwezigheid van perfluorverbindingen in de bronnen bestemd voor de productie van drinkwater op basis van een meetcampagne uitgevoerd door de waterbedrijven in 2021.

Enkele conclusies:

• We treffen PFAS verspreid aan in het oppervlaktewater bestemd voor de productie van drinkwater (24 locaties). In het oppervlaktewater bestemd voor de productie van drinkwater werden 13 verschillende PFAS teruggevonden.
• Voor geen enkel oppervlaktewater bestemd voor de productie van drinkwater werd voor PFAS-20 een maximale concentratie gemeten boven 100 ng/l (toetsingswaarde drinkwater).
• In het grondwater bestemd voor de productie van drinkwater (113 locaties) werden tijdens de campagne 21 verschillende perfluorverbindingen teruggevonden.
• Voor één grondwaterwinning bestemd voor de productie van drinkwater werd de PFAS-20 toetsingswaarde (100 ng/l) overschreden.

Naast de groep van meer dan 6000 PFAS stoffen blijven de circa 2000 landbouw insecticiden, pesticiden en groeiversnellers als ook de vele medicijnresten, niet voldoende gemonitord; laat staan dat ze allen zouden zijn uitgezuiverd. Omdat deze taak op grote schaal voor al het leidingwater indien niet onmogelijk, dan wel onbetaalbaar wordt, is de huidige invulling een compromis. Daarom adviseert Biconvex uw leidingwater voor consumptie verder te zuiveren. Wetende dat er over de oude asbest waterleidingen niet gesproken wordt.

• Sommige Europese landen zoals Nederland en het Verenigd Koninkrijk hanteerden reeds lang strengere normen. Nederland heeft zijn oude asbestwaterleidingen nagenoeg volledig verwijderd.
• Andere landen zoals Spanje, Griekenland en Italië lieten het los; daar is leidingwater geen drinkbaar water; o.a. vanwege de zelfde oude asbest waterleidingen.
• Opmerkelijk zijn de grote verschillen per land, in de zich voordoende gevallen, van enkele specifieke kankers. Net als het feit dat Spanje als voorbeeld sinds het einde van zijn drinkbaar leidingwater, in de jongste leeftijdsgroepen nauwelijks nieuwe kankergevallen optekent.
• Hormonaal gestuurde kankers zoals borst- en prostaatkanker, evenals darmkanker, maken bij ons meer slachtoffers dan in de ons omringende landen.
• Het aantal baby’s geboren met kanker, is in België nog steeds stijgend. Vaak betreft het lymfeklierkanker.
• Met blaaskanker staat België bovenaan in het Europese peloton: 2 maal meer dan Nederland en 3 maal meer dan het Verenigd Koninkrijk. Zie artikel over blaaskankeronderzoek door de International Agency for Research on Cancer voor meer info.

Belgisch leidingwater hoort volgens de wetgeving bacterievrij te zijn. Of zoals het in de wetgeving letterlijk staat: “Aanwezigheid van bacteriën: geen significante verhoging”; mag men dus waarnemen in de hoeveelheden bacteriën in leidingwater. Helaas zijn er dus geen wettelijk afdwingbare cijfers wat bacteriën betreft.

Bacteriën hebben een grootte van circa 1µm of 1/1000 mm. Bacteriën worden door onze waterzuiveringsstations niet uitgefilterd. Zo fijn kan men hier niet filteren en ondanks dat het theoretisch wel kan, zal men het niet doen, vanwege het veel te grote drukverlies dat zou ontstaan. Bacteriën worden dus verwijderd met ultraviolet licht of ozon.

Feit is dat microplastics die massaal bij elke wasbeurt in het oppervlaktewater belanden, vele malen kleiner zijn dan een bacterie of die 1µm. Bijna elk kledingstuk bevat vandaag microplastics; gaande van Lycra en spandex over polyamide of Nylon, tot polyester en fleece. Fleece is niets anders dan de “zogenaamd goed gerecycleerde PET fles” die nu een warme sweater is maar bij elke wasbeurt miljoenen microplastics in ons leidingwater doet belanden. Uw leidingwater intercommunale kan ze niet uitfilteren. Filtratie van oppervlaktewater gebeurt voor plastics ongeveer tot de grootte van een oorstaafje, vandaar dat deze nu niet meer in plastic aangeboden worden.

Vlaanderen telt circa 19.000 km aan oude asbest-waterleidingen in bedenkelijke staat.

Zinkgaten komen voor in het hele land. 19.000 km, is circa de helft van de wereld omtrek of circa één derde van het Vlaamse waterleidingen net.
Een eerste maal wordt dit vermeld in een artikel in eos van 22 april 2015.

Ondertussen weten we zeker dat asbest schadelijk is voor onze gezondheid.

Asbest vezels zijn dermate klein (lengte 10 – 15µm en diameter per type vezel: Chrysotiel 0,02 µm, Amosiet 0,10 µm, Crocidoliet 0,08 µm) dat de natuurlijke bescherming van ons lichaam, namelijk om niet te overwinnen indringers in te kapselen, niet lukt.

Crocidoliet is de meest gevaarlijke asbestsoort en Chrysotiel de minst gevaarlijke. Kwaadaardige tumoren van het maag-darmkanaal (maag, slokdarm, en dikke darm) kunnen reeds optreden na een toevallige en kortstondige blootstelling.

De asbestvezels kunnen rechtstreeks ons gastro-intestinaal apparaat binnendringen. De risico’s zijn groot, onomkeerbaar en het kan 20 tot 40 jaar duren eer de eerste ziektesymptomen optreden. (cfr Asbestose) Deze eigenschappen maken asbest nog gevaarlijker omdat er geen enkel alarmsignaal is in het menselijk lichaam. De vezels haken namelijk in op de ingewanden; eerst ontstaan ontstekingen, die zich later (bij een verminderde werking van het immuunsysteem door b.v. ouderdom) omzetten naar tumoren.

I.v.m. asbestose: opgehoest slijm vanuit de luchtwegen kan door slikken ook het maag-darmstelsel bereiken en infecteren. Zie artikel: Asbest algemeen; tekst van erkend Labo FOD WASO.

Insecticiden, pesticiden en herbiciden werken hormoonverstorend voor de mens. Volwassenen en kinderen nemen ze op in het lichaam en deze veranderen de DNA codering. Bij voortplanting geven we deze mutaties door, generatie na generatie.

• In Vlaanderen wordt maximaal op 22 van de 112 gebruikte insecticiden, pesticiden en herbiciden gemeten. De wetgeving stelt letterlijk: “Alleen die pesticiden die naar alle waarschijnlijkheid in een bepaald water voorkomen, moeten worden gecontroleerd.”
• Deze hormoonverstoorders dragen o.a. bij tot de achteruitgang van de kwaliteit van het sperma. Zo begrijpt u ook de link met het stijgende aantal koppels dat nood heeft aan kunstmatige inseminatie.
• Waar u mogelijk dacht dat het gebruik van deze insecticiden, pesticiden en herbiciden stilaan ten einde loopt, moeten we u teleurstellen. Als concreet voorbeeld nemen we Roundup, een herbicide van Monsanto, met als één van de meest gekende actieve stoffen Glyfosaat. De vele protestacties ten spijt, heeft Europa nog steeds geen besluit genomen over het voorstel dat gebruik van Glyfosaat op vijf jaar tijd wil laten uitdoven en zo uit de markt laten verdwijnen. De particulier mag het officieel niet meer gebruiken maar de landbouw wordt niet gehinderd om Glyfosaat te blijven gebruiken. Zie artikel: Europa glyfosaat impasse: Mo* 14 11 2017 Louise Hantson